Het secundair onderwijs draait intussen al een hele tijd op een ander ritme voor jongeren: afstandsonderwijs wordt afgewisseld met les op school. Binnenkort kunnen jongeren terug voltijds naar school gaan. Maar hoe zorgen we ervoor dat onze kinderen op tijd en gemotiveerd op de schoolbanken zitten? We vroegen het aan Jonas Van Laere, vormingswerker bij Groep INTRO. Een pasklaar antwoord bestaat niet zo blijkt, maar hij heeft wel een paar handige tips.
Jonas, jij hebt veel rechtstreekse contacten met jongeren, ook jongeren die (dreigen) uit te vallen op school. Waar worstelen ze het meest mee in deze bizarre tijden?
Jongeren hebben experimenteerruimte nodig. Maar momenteel is die bijna volledig weggevallen. De mentale impact daarvan is zeer groot. Enkel school blijft over en daar is de druk groot. Zo is er niet altijd ruimte om in gesprek te gaan met jongeren over wat hen bezighoudt en wat hun zorgen zijn. Er zijn soms te weinig momenten van verbinding en informeel contact.
Wat kan je als ouder doen als je merkt dat de motivatie van je kind daalt?
Probeer te praten. Vraag hoe het gaat en of je kind zorgen heeft in of buiten school. Babbel over koetjes en kalfjes maar peil ook naar wat je kind bezighoudt, welke emoties en gedachten er zijn. Neem tijd en praat op een verbindende manier. Dat kan je doen door eerst een situatie te omschrijven, en daarna vanuit jouw eigen emotie te omschrijven wat dit met jou als ouder doet. Je kan bijvoorbeeld zeggen “ik zie dat je minder deelneemt aan de online lessen. Ik ben daarin bezorgd, want ik heb schrik dat je achterop zal geraken en jouw talenten niet zal kunnen gebruiken”.
Onderzoek samen wat je kind nodig heeft om zich (terug) goed te voelen. Maak een onderscheid tussen wat je kind van jou nodig heeft en wat jij van je kind verwacht. Want op een verbindende manier met je kind praten betekent niet dat je zomaar alles toelaat! Stel grenzen waar nodig vanuit een bezorgdheid, omdat je er wil zijn voor je kind. Dat geeft houvast en veiligheid.
Wat als je kind er niet wil over praten?
Misschien wil je kind niet over school praten, maar wel over iets anders. Start van wat wel werkt, misschien kan je van daaruit voorzichtig de link leggen naar school. En onthou dat je niet rond de keukentafel moet zitten om een gesprek te starten.
Als het niet lukt, bekijk dan zeker het ‘netwerk’ rond je kind. Misschien is er wel een leerkracht waar je kind een goed contact mee heeft. Of een familielid, vriend of een sportcoach die eens kan praten met je kind. Vertel hen over je bezorgdheid en vraag of ze eens willen polsen. Soms helpt het je kind om met iemand te praten die minder emotioneel betrokken is.
Hoe bereid ik mijn kind voor op de voltijdse heropstart van de scholen ?
Vraag hoe je kind zich voelt bij de voltijdse opstart. Bekijk samen of er zorgen zijn en wat oplossingen kunnen zijn. Zorgen in examens, sociale contacten, vroeg opstaan, veiligheid,…: ze vragen allemaal andere oplossingen of voorbereidingen. Als je kind zelf geen oplossingen ziet, geef zelf een paar suggesties zonder verplichtingen.
Heeft je kind op het moment van het gesprek (nog) geen zorgen? Zorg ervoor dat hij/zij weet bij jou terecht te kunnen. Kondig eventueel aan dat je de vraag binnen een paar dagen nog eens zal stellen. Soms moet een vraag even bezinken voordat je kind er kan/wil op antwoorden.
Wat als het dag- en nachtritme van je kind verstoord is door het afstandsonderwijs?
Het is natuurlijk belangrijk daaraan te werken in de aanloop naar voltijds contactonderwijs. Maar ook daar weer: bespreek dit met je kind vanuit een bezorgdheid. Zoek samen wat je kind nodig heeft en probeer afspraken te maken (bv. rond het uur van wekken). Noteer ze eventueel om het visueel te maken. Als je kind zelf geen probleem ziet, maar jij bent toch bezorgd: spreek het steunnetwerk aan, bv. leerkracht, familielid, voetbaltrainer, … Je kan (en moet) als ouders niet alles alleen oplossen!
Heb je nog een laatste ultieme tip voor ouders?
Nee, ultieme tips die alles voor iedereen oplossen bestaan niet! Het blijft samen zoeken met de jongeren. Laat dat dan mijn laatste tip zijn: stel je als ouder kwetsbaar op, durf toe te geven dat je ook zoekt, dat je niet dé oplossing hebt maar dat je er wel bent voor je kind. Dat heet de kracht van de kwetsbaarheid. Ik zeg het vaak over mijn job, maar het geldt voor opvoeden in het algemeen: “het gaat erom samen in de modder te gaan staan”.
Jonas van Laere werkt dagelijks in het kader van NAFT (Naadloos Flexibele Trajecten) met jongeren, leerkrachten, klassen en scholen in het secundair onderwijs om vroegtijdig schoolverlaten tegen te gaan. Hij heeft dus veel ervaring met jongeren met motivatieproblemen die (tijdelijk) niet meer naar school gaan.